همانگونه که کلمن نیز بر روی نیاز و ایدئولوژی تأکید کرده است،این دو از مهمترین عوامل مؤثر بر روی شکل گیری سرمایه اجتماعی است.
نتایج حاصل از پژوهش های جهانی ارزشها که توسط اینگلهارت- جامعه شناس آمریکایی- نشان می دهد که میان میزان اعتماد اجتماعی در جامعه و مذهب ارتباط تنگاتنگ وجود دارد یافته های او نشان داده است که بالاترین سطوح اعتماد را می توان در میان پیروان مذاهب پروتستان و آئین کنفوسیوس و پائین ترین سطح را در میان کاتولیک ها یافت. در نظر او مذهب منعکس کننده کلیت میراث فرهنگی –تاریخی یک جامعه و نه فقط ترتیبات نهادینه در مقطع مورد بررسی است.
جیمز کلمن بر این باور است که سرمایه اجتماعی در روشن ساختن یکی از مشکلات مهم تحلیل اجتماعی یا آنچه پیوند خرد- کلان نام گرفته است یا به عبارت دیگر پیوند رفتار فرد با متغیرهایی که در سطح ساختار عمل می کنند،سودمند است.کلمن به این نکته اشاره می کند که سرمایه اجتماعی دارای عناصر متعددی است ولی همه این عناصر دارای دو ویژگی مشترک هستند.
سرمایه اجتماعی مجموعه هنجارهای موجود در سیستم اجتماعی می باشد که موجب ارتقای سطح همکاری اعضای آن جامعه گردیده و سبب پائین آمدن سطح هزینه های تبادلات و ارتباطات می گردد.
على محمد افغاني
- متولد ۱۳۰۴ كرمانشاه
- از پيشكسوتان ادبيات داستانى معاصر
- خالق شوهر آهوخانم، يكى از اولين رمان‌هاى بلند اجتماعى ايران
- برنده جايزه بهترين رمان سال ۱۳۴۰
- برخى از آثار او عبارتند از: شادكامان دره قره‌سو، بافته‌هاى رنج، سيندخت، محكوم به اعدام، شلغم ميوه بهشته، دختردايى پروين، همسفرها، بوته زار، دكتر بكتاش (منتشر نشده)، دنياى پدران و دنياى فرزندان (منتشر نشده)
- على محمد افغانى هم اكنون مشغول نگارش رمانى درباره دوران دفاع مقدس است.
در دنیایی که عصر اطلاعات و ارتباطات نام گرفته است، موقعیت سازمانها با چگونگی نقش و جایگاهشان نزد افکار عمومی (Public Opinion) سنجیده میشود. آنها با فاصله گرفتن ازتبلیغات سعی می‌کنند با استفاده از سازوکار اطلاعرسانی و یا روابط عمومی (Public Relation) برای خود برندسازی نمایند ودر صحنه فعالیتهای اقتصادی نیز بهتر عمل نموده و موفق‌تر ظاهر خواهند شد. برای تحقق این مهم ابتدا باید اعتماد آنها را جلب کرده و سپس به ارائه کالای خویش بپردازند و همانگونه که در ابتدا اشاره شد این کالا می تواند هم اقتصادی و هم فرهنگی باشد.پروژه‌ی ناتوی فرهنگی که چندی پیش رهبر انقلاب آن را مورد تأکید و توجه قرار دادند، مشتمل بر خط تهاجمی دشمن و تلاش دشمنان نظام برای ورود از عرصه‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای است تا به سیاه‌نمایی علیه ایران بپردازند. رویکرد اصلی ناتوی فرهنگی، جنگ نرم و هدف اصلی آن فروپاشی پیوندهای هم‌گرایانه ملتی است که حدود سه دهه با تمام فشارها و کاستی‌ها، صبر و مدارا پیشه کرده و راه پیشرفت و مقاومت در برابر زورگویی و انحصارطلبی دشمنان را برگزیده است.
فرهنگ پذیری یکی دیگر از عوامل دگرگونی فرهنگی است تطابق یا همنوایی عمیق فرد با هنجارها و موازین فرهنگی جامعه دیگر را فرهنگ پذیری گویند . فرهنگ پذیری از رواج پدیده هایی نشات میگیرد که بر اثر تماس مستقیم و غیر مستقیم بین گروهها یا افراد با افراد و گروههای دیگر از فرهنگ های مختلف به وجود می آید . این اصطلاح در اواخر قرن نوزدهم به مفهوم عاریت گرفتن فرهنکی وارد ادبیات علوم اجتماعی شد . فرهنگ پذیری را می توان به عنوان جریانی یک سویه یا دو سویه در نظر گرفت .
فرهنگ پذیری یک سویه بیش تر مربوط به کودکان است ؛ زیرا کودک در مقابل پذیرا شدن ارزش های جدید ، منفعل است و بدون مقاومت دریافت می کند . البته تکنولوژی ها ی جدید و ظهور ابر رسانه ها نیز زمینه شکل گیری نوع دیگری از فرهنگ پذیری یک سویه با نام ارتباطات رسانه ای را فراهم آورده است.
برخلاف کودکان در بزرگسالان فرهنگ پذیری فرایندی پیچیده است و دوسویه ، زیرا شخصیت آنان تکوین یافته است و دارای فرهنگ پیشینی هستند . این فرهنگ پذیری دو سویه می تواند از طریق مهاجرت های بین امللی ، برخوردهای تاریخی اقوام یا تلاقی دو فرهنگ به طریق مختلف ، سلطه استعمارگران بر مستعمرات و جز این ها به وجود آید .
تمدن پدیده ای اجتماعی است و از تاریخ تحولات بشری جدا نیست . بشر در طول تاریخ به پیشرفت های مهمی نائل آمده است که هر کدام خاص تمدن بشری در دوره معینی از تاریخ است . از نیمه دوم قرن نوزدهم واژه فرهنگ گاه همراه با واژه تمدن به کار برده شد . به طور کلی تاریخ دانان و فرهنگ شناسان بسیاری کوشیده اند این دو واژه را از هم جدا کنند . از جمله :
کانت ، کالریج ، ماتیو آرنولد : فرهنگ را اساسا نمایانگر مقام و منزلت اخلاقی فرد می دانند ، حال آن که تمدن را به معنای اعتبارات جامعه . بی تردید فرهنگ با ارزش های معنوی قرین بوده و تمدن با ارزش های مادی
تبادل فرهنگی بر اثر همجواری کشورها با یکدیگر ، رفت و آمد ملت ها به کشور های دیگر و مطالعه آداب و رسوم و سنن وفرهنگ های دیگر به وجود می آید و باعث می شود هر ملتی به نقاظ ضعف و قوت و فرهنگ خود آشنا شود و بکوشد تا نقاط مثبت فرهنگ های دیگر را بپذیرد و نقاط منفی فرهنگ خود را اصلاح کند . به گفته مقام معظم رهبری : هیچ ملتی از این که معرفتی را در تمام زمینه ها ، از جمله فرهنگ و مسائلی که عنوان فرهنگ به آن اطلاق می شود ، از ملت های دیگر بیاموزد ؛ بی نیاز نیست .
البته تبادل فرهنگی به معنای پذیرش هر امر به ظاهر مطلوب ، زیبا ، جذاب و دلنشین از فرهنگ بیگانه نیست ، بلکه این پذیرش باید بر مبنای اصول و معیارهای ثابت و قطعی عقلی و دینی انجام گیرد.
زیرا هر گونه حرکت انفعالی در این زمینه ممکن است کیان فرهنگ یک ملت را مخدوش سازد .
معمولا به تاثیر فرهنگ ها بر یکدیگر اگر در زمان های گذشته باشد ، اشاعه فرهنگی می گویند . بنا بر اظهار نظر اندیشمندانه انسان شناسانه فرهنگ واگیر دار است . از آن جا که فرهنگ ها همیشه با یکدیگر در ارتباط بوده اند ، اشاعه فرهنگی نیز به طور مداوم در طول تاریخ رخ داده است و این پدیده تا کنون ادامه دارد . بدین معنا که سنت ها ، اعتقادات ، روش ها ، قصه های عامیانه ، ابزار و امور زینتی و غیر ممکن است از جامعه یا فرهنگی به سایر جوامع اشاعه یابد و در آن رواج پیدا کند.
به طور کلی می توان اشاعه فرهنگی را به سه دسته تقسیم کرد .
1- اشاعه مستقیم : زمانی که در فرهنگ در قرابت و مجاورت یکدیگر قرار می گیرند مانند ازدواج و یا مرزهای دو کشور مثل کانادا و آمریکا که هر دو کشور هم هاکی بازی می کنند و هم بیسبال الی بازی است که در کانادا به وجود آمده و دومی در فرهنگ آمریکایی جای دارد .
2- اشاعه اجباری : زمانی که یک فرهنگ ، فرهنگی دیگر را مطیع خود سازد و آداب و رسوم خود را به فرهنگ مغلوب تحمیل نماید .
3- اشاعه غیر مستقیم : امروزه اشاعه غیر مستقیم به دلیل وجود رسانه های جمعی و اینترنت بسیار رایج است .
سرمایه فرهگی مجموعه ای از روابط ، مطبوعات و امتیازات است که فرد برای حفظ کردن یا به دست آوردن یک موقعیت اجتماعی از آن استفاده می کند . به عبارت دیگر ، سرمایه ای فرهنگی است که به طور دائمی در قلمرو امکانات یک قشر ، گروه ، طایفه یا طبقه باشد .
سرمایه فرهنگی را می توان به دو دسته ملموس ( مانند بناها ، مکان ها ، آثار هنری و نظایر آن ها ،) و غیر ملموس ( که در قالب ایده ها ، اعمال و ارزش ها به صورت سرمایه های معنوی در یک گروه مشترک است ) تقسیم بندی کرد .
پی یر بوردیو جامعه شناس فرانسوی سرمایه فرهنگی را به سه دسته تقسیم می کند
1- سرمایه بدنی و فردی :
حافظه ، مهارت های تجربی و رفتاری از جمله سرمایه های بندی و فردی محسوب می شوند . از مشخصه های این سرمایه می توان به پیوستگی و درون یافتگی آن اشاره کرد .
2- سرمایه عینی فرهنگی :
مجموعه میراث های فرهنگی ، اثار ادبی و شاهکارهای هنری و جز این ها را سرمایه عینی فرهنگی می نامند
3- سرمایه نهادی و ضابطه ای :
مدارک تحصیلی ، مدارک حرفه ای و کار از نمونه های سرمایه نهادی یاضابطه ای هستند . مدرک تحصیلی سند تخصص فرهنگی است که به دارنده اش ارزش قراردادی تضمین شده ای ارائه می دهد .نظریه ایشان مبتنی بر ساخت انسان فرهنگی است . ایشان موضوع انسا ن فرهنگی را به عنوان اصلی ترین جوهر فرهنگ قلمداد نموده و تکامل نظام اجتماعی را مستلزم ساخت انسان فرهنگی می داند . در حقیقت امام خمینی پویایی فرهنگی را در اصل تعلیم و تربیت ، تزکیه نفس به طهارت روح و عمل حسنه تبیین نموده و با استناد به تعالیم عالیه اسلام، فرهنگ را اساس جامعه می دانند .
داراي دكتراي علوم ارتباطات ومدير گروه روابط عمومي دانشگاه علمي كاربردي خانه كارگر واحد تهران (دانشگاه طباطبايي)
|
تفكر دلفيني
همه ما برای برقراری ارتباط با دیگران، روش‌های منحصر به فردی داریم. بنابراین تعداد بسیار زیادی روش ارتباطی وجود دارد. اما چگونه می‌توانیم كلیدی پیدا كنیم كه روابط خانوادگی، عاطفی و حرفه‌ای ما را تسهیل كند؟ و چگونه می‌توانیم راه‌حلی بیابیم كه برای همه اشخاص راضی‌كننده باشد و ما را به تفاهم برساند؟ |
مشخصات کتاب
انقلاب کنونی در فناوری ارتباطی- اطلاعاتی، روابط انسانی را به سطح جدید و پیچیدهای ارتقا داده است. فناوری ارتباطی- اطلاعاتی نوین، مهمترین نیروی پویا در پیشبرد فرایند جهانی شدن و دگرگونیهای جاری در فعالیتهای انسانی است بویژه شبکه های الکترونیک که به نوعی زیرساخت اصلی جهانی شدن به شمار می رود؛ بنابراین استدلال دیوید هلد و آنتونی مک گرو و بسیاری دیگر از پژوهشگران جهانی شدن، این فناوریها مهمترین عناصر تعیین کننده شاکله جهانی شدن است.
همانطورکه اشاره شد، انقلابی که حول فناوری ارتباطی – اطلاعاتی به وقوع پیوسته، زمینه ساز تغییر پارادایم فناوری، از فناوری صنعتی به فناوری اطلاعاتی شده؛ به طوری که امروزه میزان برخورداری کشورها از اطلاعات و فناوریهای ارتباطی مبین مقدار قدرت آنها در عرصه بین المللی است (صدوقی،۱۳۸۰، ص۳۱). از این رو میتوان اذعان داشت که فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی، منبع قدرت ملی و شاید بهعنوان مهمترین ابزار قدرت کشورها مطرح شدهاست.
در تعریفی که از فناوریهای ارتباطی- اطلاعاتی شده است، آن را مجموعهای از ماشینها، یعنی کامپیوترها، تلفنها، دادهپردازها، روباتها، ماهوارهها، تلویزیونهای کابلی و غیره دانستهاند که از طریق نرمافزار، فعال میشوند. مانوئل کاستلز نیز فناوریهای ارتباطی- اطلاعاتی را مجموعهای همگرا از فناوریها و میکرو الکترونیکها، کامپیوتینگها (شامل ماشینها و نرمافزارها) ارتباطات راهدور، مخابره و پخش الکترونیکهای نوری میداند(همان، ص۵۴).
پس از انقلاب صنعتی و رشد روز افزون فناوری، حوزه عملکرد و مفهوم ارتباطات نیز متنوع شد؛ چنانکه در پایان قرن بیستم، انقلاب سوم فناوری در حوزه ارتباطات و کیفیت اطلاعات گسترده قابل دسترس ، آنهم به شیوهای انقلابی و بیسابقه، زمینه ساز ظهور رسانههای الکترونیکی در سطح جهانی شد. به دلیل پیشرفتهای فنی ارتباطات و افزایش فرصتها برای تعامل اطلاعات، کالاها و اندیشهها بیشتر ، سریعتر و با هزینه کمتر مبادله میشود. بنابراین توانمندیهای مردم برای برقراری ارتباطات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی گسترش یافته است.
از آنجا که جوهره اصلی تمدن و فرهنگ در عرصه حاضر، ترکیبی از فناوری، نظامهای ارتباطی جهانی، همراه با تولید، انتقال و پردازش اطلاعات است، انقلاب ارتباطاتی دگرگونیهای عمیق و گستردهای را در زندگی انسانها ایجاد کرده است (اخوان زنجانی،۳۸۱، ص ۱۱۹). به اعتقاد مانوئل کاستلز، در عصر ارتباطات، فاصله زمانی و مکانی به واسطه گستردگی و پیچیدگی ابزارهای اطلاعرسانی محو شده و نظم طبیعی دوران قدیم یا چارچوبهای مکانیکی جهان صنعتی به یمن دانش اطلاعاتی از بین رفته است؛ حضور در مکان معنای تازهای به خود گرفته است که میتواند تعیین کننده ارتباط شخص با جامعه شبکهای و یا طرد و حذف او از این مکان فراگیر و در عین حال انحصاری باشد که با محوریت رسانه- اطلاعات صورت میگیرد (عقیلیان و خاکباز،۱۳۸۰، ص۱۶)؛ زیرا جهان جدید به صورت شبکه در آمده؛ شبکه تنومندی که بافت اصلی و تار و پود آن را اطلاعات و نظام ارتباطات تشکیل میدهد. بنابراین تغییر مفهوم اطلاعات را باید در درون زندگی معاصر، یعنی گذر انسانها از سادگی به پیچیدگی ارزیابی کرد که بیتردید این امر نیز تحت تأثیر مستقیم فناوریهای ارتباطی- اطلاعاتی صورت گرفته است.
به تعبیر ادومین امری، ارتباطات در معنای عام یعنی فن انتقال اطلاعات، افکار و رفتارهای انسانی از یک شخص به شخص دیگر (ساریخانی-۱۳۷۸-ص ۱۹). چارلز کولی نیز ارتباطات را ساز و کاری میداند که از خلال آن روابط انسانها برقرار می شود و گسترش مییابد. بنابراین ارتباط، انتقال پیام به دیگری و اساس شکلگیری جامعه انسانی است که ماهیت جوامع فعلی
بر پایه آن تعریف میشود. روابط انسان براساس ارتباط پدید میآید و تمامی مظاهر فکری و ابزار انتقال آن در مکان و زمان بر پایه این سازوکار توسعه مییابد (همان، ص ۲۰). میکی اسمیت نیز به طور مفید و مختصر ارتباطات را این گونه تعریف میکند: فرایند انتقال اطلاعات، احساسها، حافظه و افکار در میان مردم. به طورکلی ارتباطات در برگیرنده روند مبادله اطلاعات به مفهوم عام و یا به عبارتی به مثابه پیوند و اجتماع ابزارها و روشها به منظور انتقال اطلاعات تلقی میشود
(محسنیان راد،۱۳۶۱، ص ۶).
رمز مانایي نوروز را باید در فلسفه وجودي و تجلي آثار این آیین كهن و ديرپا جست‌وجو کرد؛ آیين و سنتي كه با حضورش كتابي مملو از درس‌هاي زندگي را براي همگان به ارمغان مي‌آورد و بي‌بخل و حسادت و تبعيض و تفاوت همه را دعوت به حضور در كلاس درس آگاهي و دانایي مي‌کند تا هركس به ميزان ظرفيت دروني و از دريچه نگاهش از بوستان و گلستان معرفت، دامني از شكوفه و گل برچيند و در گلدان عشق و مهرباني در كنار پنجره نور و روشنایي قرار دهد تا داشته‌هاي امروز را دستمايه و سرمايه آينده قرار دهد و در اين گذر آنچه مي‌توان گفت و بر آن تكيه كرد اينكه نوروز مهربان است و مهرباني را پيشكش مي‌کند، نوروز دقيق است و دقت را چاشني كارش قرار مي‌دهد، نوروز صادق است و صداقت را با خود زمزمه مي‌كند، نوروز اهل تغيیر است و تغيیر و تحول عميق را در متن وجودش قرار مي‌دهد، نوروز خلاق است و نوآوري و خلاقيت را همواره سرلوح كارش قرار مي‌دهد، نوروز پوياست و فعال و از ايستایي و درجا زدن دوري مي‌جويد، نوروز زنده است و درس درست زيستن را مي‌آموزد، نوروز صميمي است و لطف و صميميت را با همگان به مشاركت مي‌گذارد، نوروز پيام‌آور است و پيغام شادي و شادماني را به همه مي‌رساند، نوروز فرصت‌ساز است و فرصت‌سوزي نمي‌كند، نوروز اهل گره‌گشایي است و كارش فروبستن نيست، نوروز رمزگشایي مي‌كند نه بستن، نوروز رهگشایي مي‌كند نه راه بستن، نوروز كليدي براي قفل‌هاست نه قفلي روي قفل ديگر، نوروز اهل مراوده و ارتباط است، نه دوري‌گزيني و انزوا، نوروز در متن است نه در حاشيه، نوروز مستقل است نه وابسته، نوروز سود‌رسان است نه منفعت‌طلب، نوروز عدالت‌محور است و عدالت‌جو نه اهل بي‌عدالتي و تبعيض، نوروز هنرمند است نه بي‌هنر، نوروز شادي‌آفرين است نه غم‌رسان، نوروز آنچه دارد بي‌كم و كاست در طبق اخلاص مي‌گذارد، نوروز اهل خساست نیست، نوروز خوشرواست و گشاده‌رو نه عبوس و ترش‌رو، نوروز زيباست و زيبایي را به ارمغان مي‌آورد نه نا‌زيبایي و زشتي را، نوروز حديث روزگار نو و نو شدن را روايت مي‌كند نه كهنگي و بيهوده بودن را، نوروز محرك است و سرعت‌بخش نه مانع و كندكننده، نوروز دري به سوي رحمت است نه بابي به سوي نقمت، نوروز دوستدار همگان است و ديگران دوستش دارند نه دشمن همگان و مورد تنفر ديگران، نوروز خوشگو است و خوش‌بيان نه بدگو و بد بيان، نوروز عالم عامل است نه جاهل كاهل، نوروز چون طبل ميان‌تهي اهل قيل و قال نيست و پرسروصدا بلكه چون عود، پرمغز است و خوش صدا، نوروز بر مجمر صبر و پايمردي مي‌سوزد تا شاهد پايداري و ماندگاري ديگران باشد نه آنكه بسوزاند و پايدار بماند، نوروز در درسش دلبستگي و دلبستن بر گلستان پايدار را دارد نه بر گلزار موقت و گلستان پنج و شش روزه، نوروز اهل منت نيست و حضور و آثارش را وظيفه مي‌داند و تكليف، نوروز زلال است و بي‌آلايش نه كدر و پرزنگار، نوروز از جنس نور است و شفافيت نه از زمره سياهي و تيرگي، نوروز اهل توجيه و توضيح نيست بلكه اهل منطق است و برهان، نوروز آنچه مي‌گويد عمل مي‌كند نه آنچه كه عمل نمي‌كند بگوید، نوروز دانسته حرف مي‌زند نه آنکه جاهلانه ادعا کند، نوروز دلبري مي‌كند نه دل‌زدگي، نوروز مي‌فهمد و مي‌فهماند، نوروز مي‌شنود و شنواست، مي‌بيند و بيناست، حس مي‌كند و اهل احساس است، نوروز راهرو است و راهوار، نوروز يار شاطر است نه بار خاطر، نوروز همدلي را خوش‌تر از هم‌زباني مي‌داند، بيایيم اندكي با خود خلوت كنيم و در روزگار پركشاكش و در مسير پرفراز و نشيبی كه كسوت روابط‌عمومي را بر تن كرده‌ايم و پيشه مقدس روابط عمومي را برگزيده‌ايم، نوروزي شويم و نوروزي باشيم، به مثابه نوروز فكر و عمل كنيم، براي مردم باشيم و از جنس مردم، صبور باشيم و مهربان، انسان باشيم و در مسير انسانيت حركت كنيم، سعي كنيم كه با تمام وجود تعالي و تكامل انساني و رسيدن به حقيقت را در اين را ه جست‌وجو كنيم.
آري، مي‌توان بي‌اغراق و بدون پرگویي خداوند را از مسير خدمت به مردم و عشق ورزيدن به مردم و كار كردن براي رضايت مردم يافت و عبادت كرد و اين را نوروز با همه صلابت و پايداري و تلاش و بي‌ادعایي دير سالي است كه به نسل‌ها آموخته و مي‌آموزد، چشم‌داشت و توقعي در اين ميان نيست و ندارد، آرام و بي‌ادعا مي‌آيد و اثرش را برهمگان مي‌گذارد، مي‌گويد چشم را بشویيد و از نو ببيند، پرده خيال‌هاي بيهوده را كنار بزنيد و از اوهام حرف نزنيد، هنر درست شنيدن را با خود تمرين كنيد تا بتوانيد بفهميد و بفهمانيد، صادقانه پيام بدهيد و منصفانه پيام بگيرید و خلاصه اينكه نوروز عاشق مردم است و با مردم بودن و براي مردم بودن را دوست دارد، نه دشمني با مردم و بر مردم بودن را. پس بيایيم روابط‌عمومي نوروزي باشيم.
از :سعید معادی کارشناس ارشد ارتباطات در ویژه نامه نوروزی ماهنامه مدیریت ارتباطات
روابط عمومی-ارتباطات-جامعه شناسی
نوروز به منزله سرمایه ی اجتماعی
ضمن سلام و خسته نباشيد خدمت استاد گرامي جناب اقاي دكتر رحمتي و همه همكلاسیها، از اين كه توفيق الهي حاصل شد تا ما به عنوان دانشجويان كارشناسي ارشد علوم ارتباطات تبريز قبول بشویم وبا همت و تلاش آقاي دكتر رحمتي و ساير همكارانش که توانستند اين رشته را در آن نقطه جغرافيايي داير كنند و اقاي دكتر رحمتي وسایر دوستان زحمت ايجاد وبلاك اين واحد را کشیدند و راه اندازي نمودند نهايت تشكر و قدرداني دارم.