خبرگزاری فارس: کتاب «جامعه شناسی توسعه از اقتصاد تا فرهنگ» نوشته موسی عنبری، به وسیله سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) منتشر شد.
در این کتاب به دسته‌بندی رایج محققان متقدم از نظریه‌های توسعه اکتفا نمی‌شود، بلکه، بر پایه معیارهای چندگانه، نظریه‌های گوناگون در زیرمجموعه سه پارادایم مهم دسته‌بندی می‌شود. مؤلف در جست‌وجوی متنهای اصلی متفکران مورد بحث و استناد به کتب ایشان کاملاً کوشا بوده است. بنابراین، تا جایی که ممکن بوده از استناد به گفته‌های دست دوم خودداری کرده است.
در این کتاب، نظریه‌هایی آمده است که در برخی از کتابهای جامعه‌شناسی توسعه نیست و البته این نظریه‌ها در کانون بحث توسعه هستند (مثلاً نهادگرایی و توسعه و مکتب تنظیم توسعه). موضوع ریسک و بحرانهای اخیر توسعه که بخش مهمی از ادبیات توسعه کنونی است، در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است.
نکته مهم دیگر اینکه این کتاب اساساً به دنبال طرح و ارزیابی نظریه‌های جدید توسعه، خاصه از 1975 به بعد، بوده است، از این‌رو با سایر کتابهای همنام خود تفاوت دارد. کتاب با هدف ترسیم فرایند بازاندیشی در توسعه نگارش یافته و مجموعه آثار توسعه را در دو گفتمان کلان دسته‌بندی کرده و در بخشهای مجزا مورد بررسی قرار داده است:
الف) گفتمان پیشرفت، که بر بنیادهای اقتصادی توسعه تأکید می‌کند، گفتمان تکوین ادبیات توسعه است. این گفتمان ریشه در تکامل‌گرایی دارد و بر این پیش‌فرض استوار است که توسعه، به سان قانون آهنین و عام، زندگی همه انسانها را در خواهد نوردید. علمی که پشتوانه این قانون بوده و به آن قوام بخشیده اقتصاد است. اقتصاد، تا به حال فرایند توسعه را مکانیزمی پنداشته، یعنی آن را کاملاً تابع قانون و قاعده‌های عام مشخص بررسی کرده است.
ب) گفتمان بازاندیشی، که بر فرهنگ متکی است. این گفتمان رویکردی پویا و فرهنگی به توسعه دارد و توسعه را فراتر از قاعده‌های از پیش تعیین‌شده و مشخص می‌داند. موضوع اصلی در این گفتمان، انسان و صفات بومی، تاریخی و فرهنگی اوست. ما با استدلال حاکمیت فرهنگ و دعاوی مردم‌شناختی بر این گفتمان، عنصر مسلط بر آن را انسان و فرهنگ ذکر کرده‌ایم. رویکردهای پساتوسعه با موضوعات پایداری، باز اندیش و فرهنگ، و انسان‌گرایی در توسعه، در زیرمجموعه این گفتمان قرار دارند.
انتشارات سمت این کتاب را در 444 صفحه با قیمت 6400 تومان منتشر کرده است.
منبع: خبرگزاری فارس